رایة الهدی

در این باره از امام صادق (علیه السلام)روایت شده است که ایشان بیان داشته اند: أکلُ الباقِلّى یُمَخِّخُ السّاقَینِ، ویَزیدُ فِی الدِّماغِ ، ویُوَلِّدُ الدَّمَ الطَّرِیَّ؛ خوردن باقلا ، استخوان هاى ساق را تراکم درونى مى دهد، توانِ مغز را افزون مى سازد و خون تازه تولید مى کند (1) و نیز پیامبر خدا حضرت محمد (صلى الله علیه و آله) فرموده اند: أطعِموا نِساءَکُم الحَوامِلَ اللُّبانَ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فی عَقلِ الصَّبِیِّ؛ به زنان آبستن خود، کُندُر بدهید؛ چرا که عقل کودک را افزون مى کند(2) و در جایی دیگر می فرمایند: بر شما باد خوردن کُندُر؛ چرا که عقل را افزون مى کند، ذهن را ذکاوت مى دهد، چشم را جلا مى بخشد و فراموشى را از میان مى بَرَد،(3) و همچنین امام رضا (علیه السلام) بیان می دارند: اِستَکثِروا مِنَ اللُّبانِ وَاستَبقوهُ وَامضَغوهُ، وأحَبُّهُ إلَیَّ المَضغُ؛ فَإِنَّهُ یَنزِفُ بَلغَمَ المَعِدَةِ ویُنَظِّفُها، ویَشُدُّ العَقلَ، ویُمرِئُ الطَّعامَ؛ فراوان کُندُر بخورید، آن را در دهان نگه دارید و بِجَوید. براى من، جویدن آن، دوست داشتنى تر است؛ چرا که بلغمِ معده را مى زداید و آن را تمیز مى کند، عقل را استحکام مى بخشد و در هضم غذا سودمند است. (4)

علاوه بر این از امام صادق (علیه السلام) منقول است که فرموده اند: اللَّحمُ یُنبِتُ اللَّحمَ ویَزیدُ فِی العَقلِ، ومَن تَرَکَ أکلَهُ أیّاماً فَسَدَ عَقلُهُ؛ گوشت، گوشت مى رویانَد و بر عقل مى افزاید؛ و هر کس آن را چند روز(گویا بیش از چهل روز) وا گذارد، عقلش تباه شود، (5) همچنین روایت شده است: مردى در خراسان، نزد امام رضا (علیه السلام) بود. در این هنگام، نزد ایشان سفره اى گستردند که در آن، سرکه و نمک بود. امام با سرکه آغاز کرد. آن مرد گفت: فدایت شوم! به ما فرموده اىد که با نمک، آغاز کنیم، پس چرا با سرکه آغاز نمودید؟
حضرت در پاسخ بدان مرد فرمودند: «این، همانند آن (یعنى نمک) است.(با این تفاوت که) سرکه، ذهن را استحکام مى بخشد و عقل را افزون مى کند». (6)

همچنین از پیامبر(صلى الله علیه و آله) نقل گردیده است: مَن أدمَنَ أکلَ الزَّبیبَ عَلَى الرّیقِ، رُزِقَ الفَهمَ وَالحِفظَ وَالذِّهنَ، ونَقَصَ مِنَ البَلغَمِ هر کس ناشتا بر خوردن مویز مداومت کند، فهم و حافظه و ذهن، روزى او مى شود و از بلغم وى، کاسته مى شود (7) و نیز در الفقه المنسوب للإمام الرضا علیه السلام آمده است: در عسل، درمان هر دردى است. هر کس ناشتا یک قاشق عسل بخورد، این عسل، بلغم را پایان مى دهد، صفرا را فرو مى نشانَد، مانع از تلخه سیاه (سودا) مى شود و ذهن را صفا مى بخشد، و اگر که همراه با کُندُر خورده شود، حافظه را نکو (تقویت) مى سازد.(8)(9)

پی نوشت ها:
1-کلینی. الکافی، ج6 : 344.
2-طبرسی. مکارم الأخلاق، ج 1: 423.
3-علامه مجلسی. بحار الأنوار، ج 62 : 294.
4- طبرسی. مکارم الأخلاق، ج 1: 423.
5- علامه مجلسی. بحار الأنوار، ج 66 : 72.
6- برقی. المحاسن، ج 2 : 286.
7- علامه مجلسی. بحار الأنوار، ج 62 : 271.
8- الفقه المنسوب للإمام(ع): ٣٤٦.
9- محمّدى رى شهرى. دانشنامه احادیث پزشکی، ج1: 251، 253.