رایة الهدی

پدید آورنده : جواد محدثی ، صفحه 55

بر آستان مکارم اخلاقی امام ایستاده ایم، که سومین «علی» از دودمان رسالت و شجرة امامت است. بزرگواری و کریمی که سایة رأفت و رحمتش همه را فراگرفته است. دوست و دشمن، دور و نزدیک، به جلالت شأن و عظمت شخصیت و کرامت و بزرگواری او واقف و معترفند. به نقل فیض کاشانی: «مناقبش والا، صفات شریفش درخشان، مکارمش حاتم گون، طبیعت و سرشتش اخزمی[1]، اخلاقش عربی، نفس شریفش هاشمی، تبار ارجمندش نبوی است، از مزایای او هرچه برشمارند، بزرگ تر از آن است و از مناقبش هرچه گویند والاتر از آن است.»[2] مکارم و مناقب آن حضرت، فراتر از آن است که در این مختصر بگنجد. آنچه در این نوشتار عرضه می شود، نمونه هایی از سیرة اخلاقی آن امام است که می تواند برای همگان به صورت یک «الگو» باشد. به تعبیر پدر ارجمندش امام کاظم علیه السلام: پس از من مقام امامت از آن فرزندم علی است که همنام علی و علی است، علی نخست، علی بن ابی طالب است که از آن حضرت، فهم و حلم و نصرت و مودّت و پارسایی و دینش را به میراث برده است و علی دوم علی بن الحسین است که محنت و صبر بر ناگواری های امام سجاد، به حضرت رضا رسیده است.[3] مروری به این نمونه ها، سندی بر تجسّم آن فضایل را در شخصیت علی بن موسی الرضا نشان می دهد:

پی نوشت ها:

1. جدّ حاتم طائی.

2. المحجة البیضاء، ج 4، ص 280، به نقل از ابن طلحه در کتاب مطالب اللسئول.

3. همان، ص 281 به نقل از ارشاد مفید.

4. بحارالانوار، ج 49، ص 101.

5. همان، ص 102.

6. همان، ص 101.

7. همان، ص 90.

8. همان، ج 89، ص 204.

9. همان، ج 49، ص 94.

10. عیون اخبارالرضا، ج 2، ص 184.

11. مناقب، ابن شهرآشوب، ج 4، ص 325.

12. بحارالانوار، ج 49، ص 102.

13. همان، ص 106.

14. مسند الرضا، ج 1، ص 46.

15. همان، ص 47.

16. مناقب، ج 4، ص 362.

17. عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 159؛ مسند الرضا، ج 1، ص 84.

18. بحارالانوار، ج 49، ص 31.

19. عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 181.

20. بحارالانوار، جعلیه السلام 3، ص 210.

21. عیون اخبار الرضا، ج 1، ص 67.

22. مناقب، ج 4، ص 361.

23. محاسن برقی، ص 392.

24. فروع کافی، ج 6، ص 2898؛ بحارالانوار، ج 49، ص 102.

25. مسند الرضا، ج 2، ص 322.

26. بحارالانوار، ج 49، ص 103.

27. مکارم الاخلاق، ص 116؛ مسند الرضا، ج 2، ص 35.

28. عیون اخبارالرضا، ج 2، ص 1علیه السلام 8.

29. مسند الرضا، ج 2،ص 363.

30. وسائل الشیعه، ج 1، ص 360.

31. بحارالانوار، ج علیه السلام 3، ص 137.

32. سنن النبی، ص 223.

33. مستدرک الوسائل، ج 1، ص 414.

34. بحارالانوار، ج 49، ص 217.

35. همان، ص 219.

36. عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 183.

37. بحارالانوار، ج 49، ص 308.

38. عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 183.

39. همان، ص 184.

40. بحارالانوار، ج 49، ص 1علیه السلام 0.

41. همان،ص 95.

42. همان، ص 104.

43. همان، ص 96.

44. عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 180.